Türkiye Gazeteciler Cemiyeti

Basın Tarihi’nden Örnekler

Türkiye’de ilk basım olayı 1729’da İbrahim Müteferrika’nın kurmuş olduğu matbaa ile başlamıştır. Bu kısım ilk olarak bu matbaanın 1/1 yapılan maketi ile başlamaktadır.

Dönemin çeşitli gravürlerine ve tarihçesine bakılarak yapılan bu maket matbaa, bastığı birtakım örnekler ile birlikte sergilenmektedir.

Bu bölümde ayrıca taş baskısı örnekleri de vardır. Diğer odalarda ise Türk gazetecilik tarihinin başlangıcı olan 1828 tarihli Vekayi-i Mısriye gazetesi ile, basın tarihinin ilk basamaklarını anlatan belgeler ve gazeteler, 2. Meşrutiyet’le birlikte gerçekleşen basın patlaması, Meclisin açılışı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu, Latin harflerine geçiş ve günümüze kadar ki gelişmelerle devam eder.


Dizgi ve Baskı Makineleri

19. yüzyıldan kalma bir cilt presi ilginç ve zevkli işçiliği ile dönemin inceliğini yansıtmakta olup halen kullanılabilir durumdadır. Ayrıca dönemin en önemli gelişmelerinden biri olan kabartma makinesi de yine bu bölümdedir.

Radiofoto ve telefoto cihazlarının ilk örnekleri ve Telex cihazları bulunmaktadır. Bunların yanında bir de 70’li yıllarda kullanılmaya başlayan dizgi makinesi sergilenmektedir.

Bu katta yer alan baskı makineleri, özelliklerine göre gruplandırılarak sergilenmektedir. Müze’ye girdikten sonra karşımıza ilk olarak, 1870 yılını taşıyan bir taşbaskı ile prova tezgahı çıkar. Bu baskı makineleri halen çalışır durumda olup şimdilik kullanılmamaktadır. Ofset odasında Alman Leipzig yapımı Spies marka bir ofset baskı makinesi ve dizgi makinesi çalışmaya hazır durumda sergilenmektedir.

Tipo bölümünde tipo baskı için kullanılan tüm aletler görülebilir. İlk olarak 1892 tarihini taşıyan bir tipo baskı makinesi dikkati çeker. Hemen yanında bir Entertip dizgi makinesi vardır. Bu makine kurşundan satırlar halinde harf dökmeye yarar. Bitişiğindeki tahta harf kasası da ilgi çekici bir örnektir. Bu odada tipo baskı için hazırlanmış kurşun sayfa örnekleri de izleyicilere gösterilmektedir.

Ayrıca Krause marka Alman malı bir matbaa bıçağı sergilenen makineler arasındadır.

Klişehane kısmında ise klişe yapmakta kullanılan her türlü araç ve gereç bulunmaktadır.

Türkiye’nin ilk resmi ajansı olan Anadolu Ajansı’nın kuruluşundan günümüze kadar kullandığı makinelerden örnekler de bu bölümde sergilenmektedir.

Anı Eşyaları

Bu bölümde:
Abdi İpekçi, Ahmet Emin Yalman, Ayhan Yetkiner, Burhan Felek, Cevat Fehmi Başkut, Cihad Baban, Çetin Emeç, Ecvet Güresin, Ercüment Karacan, Esat Mahmut Karakurt, İlhan Selçuk, Mehmet Ali Birand, Mustafa Yücel, Nail Güreli, Necmi Tanyolaç, Nezih Demirkent, Oktay Akbal,  Orhan Duru, Orhan Koloğlu, Sabiha Sertel, Sedat Simavi, Selami Akpınar, Semih Balcıoğlu, Turhan Selçuk, Vasfiye Özkoçak, Zekeriya Sertel… gibi Türk Basın Hayatına emeği geçmiş ve iz bırakmış kişilerin anı eşyaları sergilenmektedir.

Gazeteci Portreleri

Müze katında, Türk basın hayatında iz bırakan aşağıda isimleri yazılı kişilerin yağlıboya - karakalem portreleri yer almaktadır.

Abdi İpekçi Agah Efendi Agop Arad Ahmet Ağaoğlu Ahmet Cevdet Ahmet Emin Yalman Ahmet İhsan Tokgöz Ahmet Kabaklı Ahmet Mithat Efendi Ahmet Rasim Ahmet Samim Ali Naci Karacan Ali Suavi Sonar Ara Güler Asım Us Basiretçi Ali Burhan Arpad Burhan Felek Cemal Nadir

Cevat Fehmi Başkut Cihat Baban Çetin Altan Çetin Emeç Doğan Nadi Abalıoğlu Ebuzziya Tevfik Elif Naci Ercüment Ekrem Talu Ercüment Karacan Hakkı Tarık Us Haldun Taner Hıfzı Topuz Hrant Dink Hüseyin Cahit Yalçın İbrahim Şinasi Bey İbrahim Müteferrika İlhan Selçuk Kazım Nami Duru Kadri Kayabal

Mahmut Sadak Mehmet Ali Birand Mihran Efendi Mustafa Yücel Mümtaz Faik Fenik Münif Fehim Özarman Nail Güreli Namık Kemal Nazım Hikmet Ran Necmeddin S. Sadak Necmi Tanyolaç Nezih Demirkent Niyazi Ahmet Banoğlu Oktay Akbal Orhan Duru Orhan Erinç Orhan Karaveli Orhan Koloğlu Peyami Safa

Reşat Nuri Güntekin Sabahattin Ali Sabiha Sertel Sait Kesler Sedat Simavi Şemsettin Sami Tarık Buğra Teodor Kasap Tevfik Fikret Turgay Olcayto Turhan Selçuk Uğur Mumcu Vasfiye Özkoçak Velid Ebuzziya Yaşar Kemal Yirmisekiz Çelebizade Mehmed Said Paşa Yunus Nadi Zekeriya Sertel

    

Ziyaret ve Yararlanma Koşulları

* Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi herkese açıktır.

* Müzeye giriş ücretsizdir.

* Müzeye grup olarak (turist grubu veya okul öğrencileri) ziyaret için öncelikle Basın Müzesi Müdürlüğü’ne yazılı olarak müracaat edilmesi gerekmektedir.

Açılış ve Kapanış Saatleri

Müze Katı hafta içi her gün 14.00 - 17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir. Giriş ücretsizdir.